Guziki są jednym z wyróżników wysokiej klasy ubrań, który jest bardzo widoczny i niemożliwy do imitowania. Innymi słowy, dobre guziki to pewnego rodzaju insygnia luksusowych garniturów i koszul. Dzisiaj chciałbym przedstawić Wam świat najbardziej luksusowych guzików w krawiectwie ciężkim.
Szczypta historii
Guziki były wytwarzane w Azji już 2000 lat p. n.e., jednak wtedy pełniły one funkcję dekoracyjne. Guziki wykorzystywane jako elementy umożliwiające zapięcie ubrań pojawiły się dopiero w XIII w. w Niemczech i szybko zyskały sobie popularność w całej Eruopie.
Jak mierzy się guziki?
Guziki oczywiście mają swoje rozmiary, a system ich mierzenia ma swoje korzenie we Francji. Otóż wymiary guzików podaje się w liniach, których symbol to L, oznaczające francuskie słowo “ligne”. System ten był w użyciu jeszcze zanim Francja przyjęła system metryczny i wykorzystywany był przez zegarmistrzów. W XVIII w. korzystać z niego zaczęli również niemieccy producenci guzików i tak już zostało do dziś. Linie są międzynarodowo przyjętym standardem, dlatego na targach lub w fabrykach zawsze pod ręką jest suwmiarka, która pozwala sprawdzić, ile linii ma guzik.
1” = 40 linii (L)
1L = 0,635 mm
Łatwo zapamiętać, prawda? 🙂 Najpowszechniej używane guziki to 18L w koszulach, oraz 32L (front) i 24L (rękawy) w marynarkach.
Z czego produkuje się guziki?
Filobutonistyka to najnowsze słowo, którego się nauczyłem. Oznacza ono hobby polegające na kolekcjonowaniu guzików. Przypuszczam, że miło jest być filobutonistą, ale z pewnością nie jest to konieczne, aby posiąść podstawową wiedzę o guzikach w garderobie męskiej. Poniżej omawiam najważniejsze materiały z jakich guziki są dzisiaj produkowane. Oczywiście guzik można zrobić niemal ze wszystkiego, ja jednak odniosę się tylko do guzików stosowanych w klasycznych ubraniach męskich.
Róg bawoli
Bez żadnych wątpliwości to najważniejszy typ guzików garniturowych, wsławiony przez brytyjski styl krawiectwa wywodzący się z legendarnej ulicy Savile Row. W ubraniach konfekcyjnych guziki z rogu bawolego zwykle zastępowane są przez imitujące je guziki poliestrowe, które w pierwszej chwili potrafią wyglądać zupełnie podobnie, ale wykonane są z miękkiego materiału, który często pęka i nie jest w stanie konkurować z materiałami naturalnymi kiedy jest oglądany z bliska.
Guziki z rogu bawolego dostępne są w odcieniach czerni, brązu i beżu. Zdecydowanie najdroższe są guziki średniobrązowe z wyraźnym rysunkiem przebarwień, podkreślającym pochodzenie guzika w sposób bardzo wyraźny.
W myśl opisanych powyżej reguł formalności, czarne guziki rogowe nadają się dobrze do ubrań formalnych, podczas gdy brązowe i beżowe guziki najlepiej sprawdzają się w garniturach i marynarkach nieformalnych. Brązowe guziki cudownie wyglądają w garniturach biznesowych. Według mnie, zamiana guzików poliestrowych w granatowym garniturze na ciemne guziki z rogu bawolego pasujące zarówno do czarnych jak i brązowych butów to naprawdę doskonały pomysł świadczący o wyrafinowanym stylu noszącego.
Uroku nie mogę odmówić także jasnym przebarwionym guzikom z rogu w marynarkach letnich i sportowych. Doskonale komponują się z kolorami letnimi, a także brązami, beżami, zielenią i wszystkimi kolorami występującymi w tweedach.
Masa perłowa
Guziki z masy perłowej pozyskuje się z muszli perłopławów hodowanych głównie w Australii. Masa perłowa w języku polskim jest także zwana macicą perłową, a w handlu często oznaczana jest zwrotem MOP (ang. mother of pearl). Guziki z macicy perłowej powstają przez wybicie walca o grubości takiej, na jaką pozwala grubość muszli, i podzielenie go na krążki, które zostaną zamienione w guziki. To właśnie dlatego często mówi się, że grube guziki koszulowe są bardziej prestiżowe – są droższe, ponieważ konsumują więcej masy perłowej. Zupełnie inaczej jest w wypadku guzików poliestrowych gdzie grubość ma marginalne znaczenie dla ceny. W koszulach MILER nigdy nie decyduję się na bardzo grube guziki, ponieważ są one niepraktyczne i pogwałcają dziurki. W przemyśle tekstylnym bardzo powszechnie występuje pewne uproszczenie, w myśl którego guzikami perłowymi określa się guziki ze specjalnego rodzaju poliestru, który wygląda bardzo podobnie do masy perłowej. Guziki te można jednak odróżnić w bardzo prosty sposób. Masa perłowa mocno absorbuje ciepło, dlatego kiedy dotykamy guzika z masy perłowej, powinniśmy postrzegać go jako przedmiot wyraźnie zimny, podczas gdy guzik z poliestru będzie odbierany jako przedmiot w temperaturze otoczenia.
Guziki z masy perłowej najczęściej występują w najwyższej klasy koszulach szytych na miarę, ale zdarza się także, że połyskujące guziki z masy perłowej zobaczyć można w marynarkach. Najbardziej spektakularnie wyglądają mocno załamujące światło guziki w sportowych marynarkach letnich w kolorach pastelowych.
Corozo
Corozo to materiał pozyskany z nasion słoniorośli – torpikalnej palmy (phytelephas macrocarpas) rosnącej w Ekwadorze, Kolumbii i Peru, której nasiona nazywają się corozo. Bielmo nasion corozo, nazywane też roślinną kością słoniową, to materiał bardzo twardy, dzięki czemu może być przetwarzane mechanicznie na wiele różnych sposobów pozwalających na produkcję guzików garniturowych, bil do gry w bilard, figurek szachowych i klawiszy do instrumentów. Guziki z corozo mogą być wykończone matowo lub połyskliwie, a ponieważ łatwo się barwią, mogą mieć w garniturach wydźwięk zarówno formalny (czarne połyskliwe) jak i casualowy (brązowe, matowe). Poniżej guzik corozo i piękne wykończenie letnich chino by Miler Menswear.
Metal
Guziki metalowe pochodzą z mundurów wojskowych, w których są jednym z elementów budujących autorytet osoby noszącej. W ubraniach cywilnych metalowe guziki mają wydźwięk dalece bardziej nieformalny i pojawiają się w blezerach, czyli marynarkach sportowych. Najczęściej wykonuje się je z mosiądzu i stali, które czasami dekoruje się także emalią. Na guzikach tego typu najczęściej pojawiają się motywy nautyczne lub heraldyczne.
Guziki obciągane tkaniną
Warto dodać, że w ubraniach formalnych takich jak smoking, frak i czasem także żakiet stosuje się także guziki obciągane tkaniną. W przypadku smokingu i fraka guziki obciąga się jedwabiem, którym wyłożone są kołnierz szalowy i klapy frakowe. W przypadku żakietu jest to zwykle tkanina, z której wykonana jest marynarka żakietowa.
Jak dobierać guziki?
Ogólne wytyczne dobierania guzików do ubrań są zdroworozsądkowe i pozostawiają dużo miejsca na preferencje indywidualne. Guziki ciemne i wykończone z połyskiem są bardziej formalne niż guziki matowe w kolorach jasnych lub z przebarwieniami. Na mapie guzikowej formalności ciekawostką są guziki metalowe, które mają wydźwięk bardzo nieformalny i stosowane są zwykle w marynarkach casualowych, jak np. marynarka klubowa i inne formy blezera. Jeśli ubranie nie jest ograniczone jakimiś regułami związanymi z formalnością, jedynym ograniczeniem jest fantazja, która powinna kierować w stronę dostojności lub ciekawych zestawień kolorystycznych. Być może nie myśleliście wcześniej o guzikach jako o czymś ważnym, ale jestem przekonany, że po przeczytaniu tego wpisu przyjrzycie się im z bliska 🙂 Ubrania z opisanymi powyżej guzikami są bardzo trudne do zdobycia więc opcją może być także wymiana guzików.